Η ιστορία του ποδηλάτου προκαλεί συζητήσεις στο κοινό. Σε ποιον αιώνα εφευρέθηκε το πρώτο ποδήλατο είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Δεν είναι επίσης σαφές ποιος εφηύρε το πρώτο ποδήλατο. Η εφεύρεση αποδίδεται σε διάφορα έτη και χώρες. Οι Γάλλοι είναι πεπεισμένοι ότι το πρώτο ποδήλατο σχεδιάστηκε από συμπατριώτη τους, οι Βρετανοί είναι διχασμένοι μεταξύ ενός Σκωτσέζου και ενός Άγγλου εφευρέτη και οι Αμερικανοί είναι πεπεισμένοι ότι ο δημιουργός ήταν Αμερικανός.
Στα τέλη του εικοστού αιώνα, έγινε μια προσπάθεια να εντοπιστεί πότε εμφανίστηκε το πρώτο ποδήλατο. Στην ιστορία της μεταφοράς με ποδήλατο, πιστεύεται ότι η εμφάνιση του δίτροχου αλόγου δεν είναι το προσόν ενός ατόμου, αλλά πολλών ατόμων που συνέβαλαν στη δημιουργία του με ιδέες και υλοποίηση ιδεών. Λοιπόν, το πρώτο ποδήλατο: πότε εφευρέθηκε, ποιος και πώς, και πού σφυρηλατήθηκε για πρώτη φορά το σιδερένιο ποδήλατο; Ας το μάθουμε. Η ιστορία του ποδηλάτου περιγράφεται συνοπτικά παρακάτω.
Οι πρώτες αναφορές και η ιστορία του ποδηλάτου
Το έτος κατά το οποίο εφευρέθηκε το πρώτο ποδήλατο δεν είναι γνωστό. Οι πρώτες αναφορές στο ποδήλατο χρονολογούνται από το 1418. Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι το πρώτο ποδήλατο στον κόσμο εμφανίστηκε το 1418. Ένα σκίτσο του πρώτου ποδηλάτου χρονολογείται από το 1493. Αρχικά πίστευαν ότι το πρόσωπο που έκανε αυτό το σκίτσο ήταν ο επιστήμονας και ζωγράφος Λεονάρντο ντα Βίντσι. Έχοντας μελετήσει τα σχέδια, οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο δημιουργός του σχεδίου δεν ήταν καθόλου σπουδαίος καλλιτέχνης. Έγινε ειδική δοκιμή, αλλά το αποτέλεσμα δεν δημοσιοποιήθηκε, οπότε η γνησιότητα δεν αποδεικνύεται. Τελικά, παραμένει μυστήριο ποιος σχεδίασε το πρώτο ποδήλατο.
Βιογραφία του Carl von Drese
Ποιος εφηύρε πρώτος στον κόσμο το ποδήλατο; Πολλοί ιστορικοί αναγνωρίζουν ομόφωνα τον βαρόνο Carl von Drese, ο οποίος έζησε και εργάστηκε τον 18ο αιώνα, ως τον πρώτο εφευρέτη του ποδηλάτου.
Γεννήθηκε σε ευκατάστατη οικογένεια ευγενών στη Γερμανία. Καθώς ο βαρόνος δεν χρειαζόταν χρήματα, άρχισε να δημιουργεί μια “μηχανή που τρέχει”. Η Drez παρουσίασε αρχικά μια τετράτροχη έκδοση, στη συνέχεια μια τρίτροχη και τελικά δύο. Από εκεί προήλθε η αρχή των δίτροχων μεταφορών.
Το μεταφορικό μέσο του Drez αποτελούνταν από τροχούς, σκελετό, τιμόνι και σέλα, δεν είχε πεντάλ και ζύγιζε 23 κιλά. Από τι νομίζετε ότι ήταν φτιαγμένα τα πρώτα ποδήλατα; Ήταν φτιαγμένα από ξύλο. Για να κρατήσει την κατασκευή σε κίνηση, ένα άτομο έπρεπε να σπρώχνει τα πόδια του και να ισορροπεί.
Ο Carl von Drez ήθελε να επιδείξει το σχέδιο στο εξωτερικό. Η εφεύρεση εκτιμήθηκε και η συσκευή ονομάστηκε “dresina” από τον δημιουργό της.
Το πρωτότυπο του Giovanni Fontana
Ο Ιταλός μηχανικός Giovanni Fontana εφηύρε το όχημα το 1418. Το πρώτο ποδήλατο στον κόσμο έμοιαζε περισσότερο με τροχήλατη μηχανή και αποτελούνταν από τέσσερις τροχούς, μια θηλιά σχοινιού και οδοντωτούς τροχούς ή γρανάζια. Η κατασκευή μετακινούνταν όταν ένα άτομο απομακρυνόταν από το έδαφος. Η ανακάλυψη δεν ήταν δημοφιλής. Μόνο περίπου τετρακόσια χρόνια αργότερα αναγνωρίστηκε μια τέτοια μεταφορά.
Μοντέλα ποδηλάτων από τις αρχές του 19ου αιώνα
Ο Γάλλος κόμης de Sivrak κατασκεύασε έναν επιταχυντή. Η εφεύρεση αυτή ήταν ένα άλογο από ξύλο με τροχούς. Υπάρχει η άποψη ότι αυτό το πρώτο ποδήλατο είναι απλώς ένας πατριωτικός μύθος που επινόησε ένας Γάλλος ιστορικός.
Ούτε οι Ρώσοι τεχνίτες έμειναν στην άκρη. Το 1801, ο σιδηρουργός Yefim Artamonov δημιούργησε μια δίτροχη κατασκευή με τροχούς, σέλα, τιμόνι και πεντάλ. Οι ερευνητές έχουν αμφισβητήσει αυτή την ιστορία.
Το 1839, ο σιδηρουργός Kirkpatrick Macmillan πρόσθεσε πεντάλ στον πίσω τροχό και σέλα στην “dresina”. Είναι κρίμα που αυτή η εφεύρεση πέρασε απαρατήρητη από το κοινό και ο Kirkpatrick Macmillan δεν απέκτησε φήμη.
Πιο σύγχρονα ποδήλατα 50 χρόνια αργότερα
Τη δεκαετία του 1860 εφευρέθηκε μια ξύλινη συσκευή με ατσάλινες ρόδες. Υπήρχαν ήδη πεντάλ, οδηγούσαν τον μπροστινό τροχό, αλλά δεν υπήρχε φρένο, οπότε το όχημα θεωρήθηκε μη ασφαλές. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για το ποιος κατασκεύασε το πρώτο ποδήλατο αυτού του τύπου. Αλλά η πατέντα γι’ αυτό πήγε σε έναν νεαρό Γάλλο τεχνίτη, τον Pierre Lalmen. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι ο Lalman εφηύρε το πρώτο ποδήλατο.
Μαζί με τους αδελφούς Olivier και τον μηχανικό Pierre Michaud, άρχισαν να παράγουν μαζικά ένα τέτοιο μοντέλο. Αργότερα ο Michaud αποφάσισε να κατασκευάσει το πλαίσιο από μέταλλο. Έτσι εμφανίστηκε το πρώτο σιδερένιο ποδήλατο. Η ονομασία φέρεται να επινοήθηκε από τον Michaux: από τις λατινικές λέξεις velox για την ταχύτητα και pedes για τα πόδια.
Το 1867, ο Άγγλος Edward Cowper εκσυγχρόνισε τον τροχό. Εφηύρε έναν τροχό με μεταλλικές ακτίνες. Πριν από αυτό, υπήρχαν αποκλειστικά μεταλλικοί τροχοί, οι οποίοι ήταν δύσκολο να στρίψουν και έδιναν χαμηλή ταχύτητα. Υπήρχαν επίσης ελαφριές και γρήγορες ρόδες με ξύλινες ακτίνες, αλλά έσπαζαν πολύ συχνά.
Το 1870 δημιουργήθηκε ο λεγόμενος “μεγάλος τροχός”, ή αλλιώς η πρώτη μηχανή που ήταν εξ ολοκλήρου μεταλλική.
Το 1878 ο Henry Lawson εφηύρε την αλυσίδα ταχυτήτων και Άγγλοι επιστήμονες επινόησαν έναν μηχανισμό αλλαγής ταχυτήτων.
Το 1885, ο Άγγλος John Kemp Starley λάνσαρε μοντέλα μαζικής παραγωγής που είχαν γρανάζια αλυσίδας και τροχούς ίδιου μεγέθους. Η εφεύρεση ήταν αρκετά διαφορετική από οτιδήποτε άλλο είχε προηγηθεί, οπότε κέρδισε γρήγορα δημοτικότητα. Ήταν το πρώτο ποδήλατο στον κόσμο που ήταν ασφαλές για ποδηλάτες και πεζούς.
Τα φουσκωτά ελαστικά εφευρέθηκαν το 1888. Χάρη στα ελαστικά λάστιχα, η συσκευή δεν ήταν πλέον γνωστή ως “οστέινο ποδήλατο”.
Ανάπτυξη ποδηλάτων του 20ου αιώνα
Το 1903 εισήχθησαν οι κομβιοδόχοι κιβωτίων ταχυτήτων πολλαπλών ταχυτήτων. Και τότε άρχισαν να χρησιμοποιούνται οι παραλληλόγραμμοι μετατοπιστές.
Το 1930 κατασκεύασαν ένα μοντέλο με φαρδιά ελαστικά και πλαίσιο πολλαπλών επιπέδων. Είναι ένα μοντέλο για ποδήλατα βουνού.
Το 1977, το ποδήλατο βουνού εμφανίστηκε στις ΗΠΑ.
Από το 1984 άρχισαν να εμφανίζονται οδοντωτοί τροχοί στην κασέτα του πίσω τροχού και ο αριθμός των ταχυτήτων αυξήθηκε.
Από το 1994 κατασκευάστηκαν τα πρώτα υδραυλικά δισκόφρενα.
Ποιες αποφάσεις επηρέασαν περισσότερο την ανάπτυξη της βιομηχανίας ποδηλάτων κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα;
Η βιομηχανία ποδηλάτων αναπτυσσόταν αλματωδώς κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Τα πρώτα μοντέλα έμοιαζαν αμυδρά με αυτά που έχουμε σήμερα. Το σχέδιο εξελίχθηκε, παίρνοντας μερικές φορές περίπλοκες μορφές. Πρώτα ξύλινη dresina, στη συνέχεια εμφανίζονται πεντάλ και μια σέλα, τότε ο σκελετός γίνεται μεταλλικός και τα πεντάλ από τον πίσω τροχό του ποδηλάτου μετακινούνται προς τα εμπρός. Προηγουμένως, ο μπροστινός τροχός ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον πίσω τροχό. Στη συνέχεια προστέθηκαν μεταλλικοί τροχοί με ακτίνες και αλυσίδα. Μόνο τότε εμφανίστηκαν μοντέλα με τροχούς ίδιου μεγέθους.
Το επόμενο στάδιο βελτίωσης ήταν η έλευση των ελαστικών και η οδήγηση στο δρόμο έγινε πολύ πιο άνετη. Εμφανίστηκαν τα φρένα και η αλλαγή ταχυτήτων. Κάθε χρόνο που περνούσε, οι εξελίξεις ήταν πιο γρήγορες, μια πτυσσόμενη μονάδα, μια ελαφριά μονάδα από αλουμίνιο, ένα tandem κ.λπ.
Η εξέλιξη μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: Dresina – δίτροχο – πεντάλ – μεγάλο – ασφαλές – αγωνιστικό – ορεινό.
Συμπέρασμα
Μπορεί να μην ξέρετε πότε ακριβώς εμφανίστηκε το πρώτο ποδήλατο στον κόσμο, αλλά το σίγουρο είναι ότι επηρέασε την ανθρώπινη ιστορία. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας ποδηλάτων είχε αντίκτυπο στη γενική τεχνική πρόοδο. Ορισμένες τεχνικές κατασκευής έχουν μεταφερθεί στην αυτοκινητοβιομηχανία. Σε ορισμένες χώρες η ποδηλασία έχει επηρεάσει τη βελτίωση των δρόμων. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα ποδήλατα τόσο για αναψυχή όσο και για εργασία.
